Nazwa pochodzi od starogreckiego słowa sappheiros jednak w starożytności oznaczano tą nazwą lapis-lazur, który był bardzo ceniony ale jest kamieniem półszlachetnym.

Przypisany miesiącowi

Wrzesień

Dla znaku zodiaku

Byk, Waga, Strzelec, Wodnik
Szafir jest przypisany do planety Jowisz

Chemicznie

Szafir to trójtlenek glinu. Tworzy kryształy o przekroju sześciobocznym i często buduje się w postaci słupów krystalicznych. Szafir jest bardzo twardy – 9 w kali Mohsa. Ma wysoki współczynnik załamania światła (dlatego tak ładnie błyszczy)
Kolory
Najczęściej są to odcienie niebieskiego (od jego nazwy – mamy kolor szafirowy). Spotyka się też kolory: biały, różowy, czerwony, fioletowy a nawet szary czy czarny. Istnieją też odmiany dwubarwne – zależy to od domieszek np.: żelaza czy magnezu.

Ciekawostki

Szafir jest kamieniem bardzo trudnym w obróbce. Decyduje o tym nie tylko twardość minerału ale również to, że pod różnymi kątami – mają nieraz różne kolory.
W szafirach światło odbija się równomiernie i żywo. Te kamienie są najdroższe. Ważne znaczenie ma również to, że niektóre z szafirów nie tracą blasku w sztucznym oświetleniu.

Szafir Kaszmirski – to nazwa dla najcenniejszych szafirów.

Szafiry dzieli się ze względu na odcień (kolor), nasycenie (jasność) i ton (głębia – cienie).
Dla niebieskich szafirów – odcień „drugiego koloru” jest bardzo ważny. Przyjęte jest że szafiry z domieszką fioletową są znacznie cenniejsze niż z domieszką zielonego.

W Rosji znajdowano szafiry o wadze 5 kg a w Birmie – 12,5 kg. W Sri Lance znajdowano szafiry o wadze 24 kg ale nie nadają się do jubilerstwa.

Największe szafiry:
Logan – 422,99 karata
Nazwa pochodzi od właścicielki kamienia – John Logan, która w 1960 roku ofiarowała kamień Instytutowi Smithsona. Jest on umieszczony w broszce otoczonej brylantami.